👉 Sokrates Logika

Drugi dział, który rozwinął, to logika. Swoją działalnością Sokrates zyskał w Atenach dużą popularność. Miał zarówno zwolenników i uczniów, jak również przeciwników. Do osób, które były jego zwolennikami i przestawały z nim na stałe zaliczamy młodzież ateńską, jak Alcybiades, Krysjasz, Platon, Ksenofont. W starożytności uchodził za patrona platoników, cyników, stoików, sceptyków i nawet chrześcijan, natomiast w czasach nowszych za pioniera oświecenia, deizmu, krytycyzmu, indywidualizmu i innych prądów umysłowych. W czasach obecnych Sokratesa należy uważać za „wyjątkowo złożoną naturę” i za wyjątkowo inteligentnego oraz moralnie silnego człowieka.

Sokratesa był jednym z najzwyklejszych ludzi. Jego cielesna brzydota i duchowa piękność są jednym z paradoksalnych kontrastów, których było pełno w jego życiu. Na duchową piękność składa się jego wielkoduszność, inteligencja i panowanie nad namiętnościami, patriotyzm i humor. Na każdym kroku zaskakiwał swoja osobą. Był jak źródło, z którego wypływały wciąż nowe niespodzianki, zbijające z tropu nawet najbliższe mu osoby. Nie przywiązywał wagi do strojów ani zewnętrznego wyglądu. Wielu Ateńczyków uważało go za dziwaka. Miał, jak sam to określał, „nad miarę rozrosły brzuch”. Niezależnie czy w zimę, czy latem, Sokratesa można było poznać po tym samym, skromnym płaszczu i tych samych, równie skromnych sandałach. Legendarna była jego fizyczna wytrzymałość, zarówno na wojnie jak i w czasie sympozjonu, kiedy nikt nie potrafił dorównać mu w piciu.

Poprzez cechy łączące go z sofistami, Ateńczycy skazali go na śmierć. Stawiano mu zarzuty takie jak; przewrotność, szkodliwość dla państwa. Zarzuty były groźne. Ponieważ Sokrates uczył tylko ustnie, nie kształcił tak jak inni sofiści za pieniądze oraz słynął z surowej czystości swoich obyczajów, wina była bardzo trudna do udowodnienia. W późniejszym czasie Ateńczycy zaczęli patrzeć na Sokratesa inaczej, byli bardziej podejrzliwi. On sam natomiast nauczał dalej, działając głównie wśród młodzieży. Sokrates był ciągany po wielu sądach i wielu sędziów wydawało wyrok winny, jednak po raz pierwszy skazany został tylko niewielką ilością głosów. Kiedy Sokrates był w podeszłym wieku, trzech ateńskich obywateli oskarżyli go o bezbożność i demoralizację młodzieży.

Powołany sąd uznał te zarzuty za zasadne. Sokrates w czasie rozprawy stanowczo je odrzucił twierdząc, że prowadzi działalność doniosłą i nie zamierza jej zaprzestać. Proces, który zakończył się wyrokiem śmierci „unieśmiertelniony” został w trzech tekstach Platona: w Obronie , przynoszącej wyidealizowaną wersję wystąpienia Sokratesa przed sądem, w Kritonie, gdzie Sokrates tłumaczy, dlaczego nie zamierza skorzystać z okazji i uciec z więzienia, udając się na wygnanie, oraz w Fedonie, pełnym ekspresji obrazie ostatnich godzin życia Sokratesa, gdzie najpierw przedstawiona zostaje Platońska filozofia życia, śmierci i nieśmiertelności, potem zaś obraz idealnej śmierci filozofa. Sokrates przyjął wyrok ze spokojem, ponieważ, jak ujął to w słynnym paradoksie, do człowieka dobrego nie ma przystępu żadne zło ani za życia, ani po śmierci. Innymi słowy nic nie może pozbawić człowieka wiedzy, która jest cnotą, a tylko utratę wiedzy można by uznać za prawdziwe zło. Z powodów religijnych, wyrok nie mógł być wykonany, więc Sokrates spędził 30 dni w więzieniu.

👉 DZIEŁA Arystotelesa

Pisma A., ze względu na ich charakter i formę, dzieli się na literackie, tradycyjnie nazywane „egzoterycznymi” i pisma szkolne, zw. „akroamatycznymi”, przeznaczone do wysłuchania, czyli wykłady.

Pisma literackie, które często A. nazywa „wydanymi”, miały przeważnie formę filozoficznego dialogu, którym kierował sam filozof. Były przeznaczone dla szerszej publiczności i odznaczały się piękną formą literacką. Większość z nich powstała podczas pobytu A. w Akademii. Znane były jeszcze komentatorom neoplatońskim w V–VI w., później zaginęły. Do najgłośniejszych, z których przetrwało najwięcej fragmentów, należały: O filozofii, Zachęta do filozofii: Protreptyk, O dobru, Eudemos, czyli o duszy, O ideach.

Pisma szkolne, stanowiące dzisiejszy Corpus Aristotelicum (CA), zachowały się niemal w całości w tej formie, jaką im nadał w połowie I w. przed Chr. Andronikos, który je uporządkował i wydał. Stanowiły one podstawę prowadzonych przez A. wykładów. Dzieli się je na:

1) logiczne (tzw. Órganon), obejmujące sześć rozpraw: Kategorie, Hermeneutyka, Analityki pierwsze, Analityki wtóre, Topiki, O dowodach sofistycznych;

2) metafizyczne, zatytułowane Metafizyka;

3) z filozofii przyrody i nauk przyrodniczych: Fizyka, O niebie, O powstawaniu i niszczeniu, Meteorologika, Zoologia, O częściach zwierząt, O rodzeniu się zwierząt, O ruchu zwierząt, (O poruszaniu się przestrzennym zwierząt, O duszy, O świecie, O roślinach, Mechanika, O odcinkach niepodzielnych, Zagadnienia przyrodnicze, O barwach, Położenie i nazwy wiatrów, O Ksenofanesie, Melissosie i Gorgiaszu, O głosach, Fizjognomika, Opowiadania zdumiewające, O wylewach Nilu; drobne pisma przyrodnicze, tzw. Parva naturalia, do których należą: O zmysłach i ich przedmiotach, O pamięci i przypominaniu sobie, O śnie i czuwaniu, O marzeniach sennych, O wieszczbiarstwie ze snu, O długości i krótkości życia, O życiu i śmierci, O oddychaniu;

4) z filozofii praktycznej: Etyka eudemejska, Etyka nikomachejska, Etyka wielka, O cnotach i wadach, Polityka, Ustrój polityczny Aten, Retoryka, Retoryka dla Aleksandra, Ekonomika, Poetyka.

Mr. Henryk Podbielski XMC UnitAuthor